Πέμπτη 30 Ιουλίου 2015

«Να σας συστήσω, από εδώ η Αθλητική Ψυχολογία»

Ρωτώντας τον κόσμο τι είναι η Αθλητική Ψυχολογία σίγουρα θα πάρεις πολλές διαφορετικές απαντήσεις. Κάποιοι θα πουν ότι ξαπλώνεις σε έναν καναπέ και σε ψυχαναλύουν, άλλοι ότι παρατηρούν συνεχώς ότι λες και κάνεις με σκοπό να σου πουν τι πρόβλημα έχεις και υπάρχουν και άλλοι που δεν έχουν ξανά ακούσει για αυτό.


Ακόμα και σε αθλητικές εκπομπές, εφημερίδες, αναμεταδόσεις αγώνων θα ακούσεις δηλώσεις όπως «δεν είχαν την ψυχολογία σήμερα», «φαίνεται να μην είναι συγκεντρωμένος», «δεν παίζουν σαν ομάδα» κ.ο.κ.. Σε τι πραγματικά αναφέρονται όμως και πότε ξεκίνησε να απασχολεί τον κόσμο το πώς νιώθει ένας αθλητής;

αρχείο λήψης (5)Πρώτος το ενδιαφέρον του για την ψυχολογία στον αθλητισμό εξέφρασε ο Αμερικανός ψυχολόγος Norman Tripplet (1899), o οποίος σε έρευνά του συμπέρανε ότι ένας ποδηλάτης αποδίδει καλύτερα όταν έχει κάποιον να ανταγωνιστεί. Αργότερα, ο Coleman Griffith (1920) δημιούργησε το πρώτο εργαστήριο Αθλητικής Ψυχολογίας με σκοπό να μελετήσει μεταξύ άλλων την πνευματική ετοιμότητα αθλητών. Από τότε μέχρι και σήμερα αυξάνεται συνεχώς το ενδιαφέρον των επιστημόνων για την Ψυχολογία των Αθλητών και πώς μπορούν να αποδώσουν καλύτερα. Παράλληλα έχει αυξηθεί και ο αριθμός των αθλητών και ομάδων, σε επίπεδο πρωταθλητισμού αλλά και μαζικού αθλητισμού, που συνεργάζονται με έναν αθλητικό ψυχολόγο κυρίως στην Αμερική, αλλά και στην Ευρώπη και την Αυστραλία.


Τι πραγματικά όμως είναι η Αθλητική Ψυχολογία και τι κάνει ένας Αθλητικός Ψυχολόγος;
Η Αθλητική Ψυχολογία είναι η επιστήμη που μελετά τα ψυχολογικά χαρακτηριστικά που συνδέονται με την αθλητική επίδοση και την ευεξία ενός αθλητή ή μίας ομάδας. Με άλλα λόγια, αναζητά τους λόγους εκείνους που μπορεί να εμποδίζουν έναν αθλητή (ή ομάδα) να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις ενός αθλήματος, με στόχο να του προτείνει τρόπους ώστε να μπορέσει να το πετύχει.

Πρακτικά ένας αθλητικός ψυχολόγος συνεργάζεται με έναν αθλητή ή μια ομάδα ώστε:
-να διδαχτεί Ψυχολογικές Δεξιότητες, όπως στοχοθεσία, νοερή απεικόνιση, αυτοδιάλογο, τεχνικές χαλάρωσης
-να μάθει να διαχειρίζεται στρεσογόνες καταστάσεις όπως αγώνες, έναν τραυματισμό, εποικοινωνία-σχέση με συμπαίκτες ή/και προπονητές, μετάβαση σε άλλη ομάδα, επίπεδο ή εκτός αθλητισμού κ.λπ.
-να βρίσκει κίνητρα για να συνεχίζει να προσπαθεί
-να διασκεδάζει με αυτό που κάνει.
Psychology_inΣε αυτό το σημείο είναι πολύ σημαντικό να τονίσουμε ότι ένας Αθλητικός Ψυχολόγος δεν προσλαμβάνεται με σκοπό να υπαγορεύσει στον αθλητή-ομάδα τι θα κάνει. Ο αθλητής καλείται να δουλέψει μαζί με τον ειδικό ως ομάδα. Απαραίτητη είναι η συνεργασία με τον προπονητή (εάν ο αθλητικός ψυχολόγος έχει προσκληθεί από το σωματείο ή την ομάδα) μιας και ο ίδιος καλείται να διδαχθεί πράγματα τα οποία θα τον βοηθήσουν να υποστηρίξει την προσπάθεια του αθλητή ή της ομάδας του. Τέλος, εξίσου σημαντική είναι η υποστήριξη από όλο το περιβάλλον του αθλητή ή της ομάδας, εννοώντας την οικογένεια και το υπόλοιπο αθλητικό επιτελείο, εφόσον κάθε αθλητής επηρεάζεται και επηρεάζει όλο το κοινωνικό πλαίσιο στο οποίο ανήκει.
Ο δρόμος ενός αθλητή είναι γεμάτος προκλήσεις. Τις τελευταίες δεκαετίες μάλιστα, καθώς αυξάνονται οι απαιτήσεις και οι προσδοκίες για τους αθλητές που ασχολούνται με τον πρωταθλητισμό, αυξάνονται παράλληλα και οι σωματικές αλλά και ψυχολογικές προκλήσεις.
Φυσικά ένας αθλητής έχει πολλές φορές την ικανότητα να αντιμετωπίσει μόνος του τυχόν δυσκολίες. Ωστόσο, η παρέμβαση ενός ειδικού μπορεί να λειτουργήσει ενισχυτικά και φυσικά δεν αποτελεί ένδειξη αδυναμίας του αθλητή ή ότι είναι «προβληματικός» (θα αναπτύξουμε σε επόμενο άρθρο περί ταμπού ως προς τον κλάδο της Ψυχολογίας και στον Αθλητισμό).
Συνεπώς, η Αθλητική Ψυχολογία είναι μια επιστήμη που έχει στόχο να ενισχύσει την ψυχολογική ετοιμότητα και την ψυχολογική ευεξία του αθλητή, παρέχοντας του παράλληλα τις βάσεις ώστε να μεγιστοποιηθούν οι ευκαιρίες να πετύχει τη βέλτιστη απόδοση με βάση τις δικές του προσωπικές ανάγκες.

Μαγνησαλή Βαρβάρα
Ψυχολόγος – Αθλητική Ψυχολόγος.

Δεν υπάρχουν σχόλια: